Iedereen met belangstelling voor het natuurlijk imkeren en het vitaal houden van bijenvolken is welkom bij de deelcursus ‘Natuurlijk imkeren’. In deze cursus verdiepen we onze kennis over de keuzes die een bijenvolk kan maken, zonder dat de imker sturend ingrijpt. Voor welke opgaven staat een bijenvolk, dat als zwerm begint en voor zichzelf moet zorgen om te overleven. In hoeverre kunnen we de bijen alle vrijheid geven, en kan de imker dat allemaal laten gebeuren – en wanneer is het beter om toch grenzen te stellen?

Schrijf je in voor het seizoen 2024, klik hier

Planning cursus 2024 – indicatie

Afhankelijk van de ontwikkeling van de dracht en van de volken.

Les	Dag	Datum	Tijd	Inhoud (Afhankelijk van de ontwikkeling van de volken)	Locatie	Opmerkingen
1e	wo	23-mrt	19.30 uur	Theorie Uitgangspunten bij het natuurlijk imkeren, ambities en mogelijkheden deelnemers, natuurlijke volksontwikkeling	Keizersrande, Diepenveen
2e	wo	30-mrt	19.30 uur	Theorie Natuurlijke controle momenten, herkennen van signalen in het volk, afwijkingen in bijen en broed.	Keizersrande, Diepenveen
3e	wo	06-apr	19.30 uur	Theorie Nieuwe keuzes bij het natuurlijk imkeren afgestemd op de uitgangspunten, de ambitie en mogelijkheden van de imker.	Keizersrande, Diepenveen

4e	za	16-apr	8.00 uur	Praktijk Plaatsen van volken op de voorjaarsdracht	’t Nijendal, Olst
5e	za	23-apr	16.00 uur	Praktijk Voorjaarsinspectie, ruimte geven, bouwraam, controle varroadruk, eventueel omkasten naar nieuwe raamafstand.	’t Nijendal, Olst
6e	za	30-apr	16.00 uur	Praktijk Controle op zwermplannen, bespreken hoe er mee om te gaan, nieuwe keuze maken, varroabodem plaatsen.	’t Nijendal, Olst
7e	za	07-mei	16.00 uur	Praktijk Zwermlust ruimte geven door ….. Wachten op natuurzwerm of anders.. , mijen tellen op varroabodem. Conclusie trekken	’t Nijendal, Olst
8e	za	14-mei	16.00 uur	Praktijk Verzorgen hoofdvolk en ‘zwerm’ zonodig varroabehandeling (water/oxaalzuuroplossing sproeien) toepassen, volken naar huis.	’t Nijendal, Olst
	za	21-mei	16.00 uur	Reserve voor uitloop of herstel, volken naar huis. Eventueel hulp op afstand	’t Nijendal, Olst / thuis
9e	za	28-mei	16.00 uur	Praktijk Beoordelen jonge moer, varroacontole, voedsel situatie controleren, voeren, ruimte geven en raten bouwen. problemen oplossen	’t Nijendal, Olst / thuis
	za	11-jun		Praktijk/thuis Beoordeling jonge moer, oxaalzuur/wateroplossing sproeien zelf thuis doen	thuis
	za	18-jun		Praktijk/thuis beoordelen jongemoersvolk, problemen oplossen, zelf thuis doen eventueel begeleiding op afstand.	thuis
wasdag	za	juni	10.00 uur	Praktijk bijengezondheid De wasdag in combinatie met basiscursus	?
	wo	17-aug		Praktijk Controle hoe je volk er voor staat, maatregelen nemen om je volk te laten overleven, eventueel hulp op afstand	thuis

10e	wo	05-okt	19.30 uur	Terugblik cursus en bespreken vragen, afsluiting cursus	Keizersrande, Diepenveen
11e	wo	12-okt	19.30 uur	Afsluiten presentatie en inleveren (bedrijfs)plan	Keizersrande, Diepenveen

Waar trekt de individuele imker de grens in het loslaten van het volk in al haar eigenzinnigheid. Welke zorg blijft mogelijk gewenst of noodzakelijk om het volk op kwetsbare momenten niet te laten verongelukken. De kwetsbaarheid van het bijenvolk in verschillende voorkomende situaties komt aan de orde, en welke preventieve maatregelen het volk helpen om te overleven als dat in gevaar dreigt te komen.

Uitvoering

In drie theorie- en tien praktijklessen volgen we een werkwijze die zorgt voor vitaliteit en maximale vrijheid van ontwikkeling van het volk. Individueel maakt iedere deelnemer de keuze in hoeverre mee te gaan met de natuurlijke ontwikkeling van het volk. Laat je het volk zwermen, of maak je toch een kunstzwerm als het volk zwermrijp is, om het verloren gaan van het volk te voorkomen. Mogen de nazwermen afkomen, of kiezen we ervoor om moerdoppen te breken als we tuter en kwakers horen.

Kiezen we voor losse bouw of mag het volk net als in een boomstam haar eigen bouwlust zelf vorm geven. Gebruiken we onze bestaande spaarkast om meer natuurlijk te gaan imkeren, of kiezen we voor een nieuwe kast met hoge ramen en een ongedeeld broednest?

In de cursus gaan we uit van hoe de bijen het doen of zouden doen, maar kiest elke individuele imker wat in de persoonlijke situatie mogelijk of gewenst is. Elke individuele imker maakt een ‘bedrijfsplan’ of jaarplan wat uitgaat van de natuurlijke ontwikkeling van het volk, maar geeft aan hoe dat in de persoonlijke situatie ten uitvoer wordt gebracht.

In de theorielessen begint het met de natuurlijke ontwikkeling van het volk door het jaar heen. De vier fasen die te onderscheiden zijn, gekoppeld aan de seizoenen en de overige omstandigheden. Welke natuurlijke momenten zijn er om eventueel in het volk in te grijpen, wanneer totale vrijheid van het volk niet past bij de omstandigheden van de imker en de plaats waar het volk staat. Welke preventieve bijenzorg moet altijd de aandacht houden wat betreft hygiëne, voedsel en eventuele ziektegevoeligheid, voortkomend uit genetische kenmerken van een volk: hoe ga je daar mee om.

Een syllabus is de leidraad voor de theorielessen.

In de praktijklessen kijkt ieder steeds in het eigen volk of samen met de medecursisten en de cursusleiding in een aantal bijenvolken die ook op de lesstand staan. We gaan steeds op zoek naar de signalen die een nieuwe fase in het volk inluiden, en bespreken met elkaar wat we zagen en of er iets te doen valt.

Bij de praktijklessen van de cursus ‘Natuurlijk imkeren’ werkt de deelnemer in zijn of haar eigen volk en is er een gezamenlijke lesstand waar we op afgesproken tijden zijn, om elkaar te helpen onder leiding van de leraar bijenteelt. Dat wat er moet gebeuren bepaalt de imker zelf, maar je wordt bij de uitvoering bijgestaan door de cursusleiding.

Er wordt afgesloten met een individueel jaarplan of een groepsjaarplan, waarmee ieder het komend jaar sturing en vorm geeft aan zijn of haar imkerij, hoe klein of groot die ook maar mag zijn.

De algemene doelstelling van de cursus natuurlijk imkeren

- De kenmerken van de natuurlijke ontwikkeling van het bijenvolk.

- Het ontwikkelen van vaardigheden bij het herkennen van signalen in het volk

- Weten welke natuurlijke momenten en mogelijkheden er zijn om te sturen.

- Vast kunnen stellen wat de robuustheid is van het volk om zelfstandig te kunnen overleven.

- Indien nodig kunnen sturen om het volk te vitaliseren en te helpen overleven

Het maken van een jaarplan waar natuurlijk imkeren benoemd wordt en, waar mogelijk, de leidraad is.

Praktische doelstelling

1. Herkennen van gezonde bijen en afwijkingen in broed en bijen.
2. Herkennen van voedseltekort en zwermlust, van varroadruk of andere ziekten.
3. Keuze maken waar de imker de grens trekt in wat het volk wil.
4. Keuze maken in kasttype en formaat.
5. Kunnen omschakelen van traditioneel imkeren naar natuurlijk imkeren.
6. Het maken van een jaarplan waar op gezette momenten de te benoemen aandachtspunten aan de orde komen.
7. De betekenis kunnen interpreteren van diverse signalen, zoals:

- - Opkomende zwermlust
- - Voedsel- of stuifmeeltekort.
- - Een ondeugdelijke moer of moerloosheid.
- Weerbaarheid tegen of juist gevoeligheid voor ziekten

Wat weet je en kan je na het goed afsluiten van de cursus natuurlijk imkeren

- De belangrijkste uitgangspunten voor een gezonde en natuurlijke bedrijfsvoering.

- Imkeren vanuit de behoefte en mogelijkheden van een volk.

- Zelf grenzen stellen aan wat je wilt en kunt met een bijenvolk in een gegeven situatie.

- Omschakelen en ombouwen naar het natuurlijk imkeren.
- Aan de hand van analyse een plan trekken wat te doen bij verschillende omstandigheden gedurende het jaar, passend binnen je eigen doelstelling.

Deelnemers en kosten

Iedereen met belangstelling kan deelnemen.
Deelnemers die een deelcertificaat willen behalen voor deze module moeten gediplomeerd basisimker zijn.
Minimale groepsgrootte 10 deelnemers.
Kosten € 110,-

Zie ook algemene voorwaarden

De cursus ‘natuurlijk imkeren’ wordt gegeven door Astrid Schoots, Maayke Jansen en Sigis Sparenberg

Voor opgave van de cursus ‘Natuurlijk imkeren’ 2024 vul onderstaand contactformulier in