Luisteren naar Tuter & Kwakers, inlopen van jonge moeren bij een broedaflegger
Natuurlijk moment
Tuter en kwakers zijn met de koninginnen geboorte kalender theoretisch goed te voorspellen. Weersomstandigheden beïnvloeden echter het geboorte moment van de eerste en de daar op volgende koninginnen. Bij het laten staan van natuurlijke koninginnen cellen de leeftijd van de larve in de dop niet heel nauwkeurig te voorspellen zodat je snel een inschattingsfout maakt. Bij het weg breken van alle zwermcellen nadat de kunstzwerm gemaakt is en er theoretisch na 13 dagen tuter en kwakers zijn te verwachten kan er een variatie van soms enkele dagen zijn.
V
eilig is het daarom, niet de uitgerekende datum aan te houden, maar bv een dag eerder te gaan luisteren of je jonge moeren hoort. Eerlijkheidshalve moet gezegd worden dat bij het voor het eerst horen van de tuter niet gelijk de volgende dag een nazwerm in de struiken hangt, maar in de cursus gaan we voor save en laten op het eerst mogelijke moment jonge moeren inlopen.
De 
andere kant van de zaak is dat er soms geen moeren te horen zijn terwijl de berekende datum al dagen overschreden is. Het kan dan zijn dat de bijen het intern opgelost hebben en dat bij het uitlopen van de eerste koningin de overige doppen zijn afgebeten. Controleer in zo’n geval na bv 2 of 3 dagen ter vergeefs geluisterd te hebben de kast of je afgebeten doppen treft. Als dit het geval is, is het gevaar van nazwermen geweken, het volk heeft de troonopvolging zelf geregeld. Het afbijten van doppen treed vooral op bij volken die te klein zijn om succesvol te kunnen nazwermen of bij zwerm trage bijenrassen die nog tamelijk raszuiver zijn.
Het moeren laten inlopen in een broed aflegger
De broedaflegger zal tussen 7 en 13 dagen jonge moeren hebben, afhankelijk van de leeftijd van de koninginnendoppen op het moment de kunstzwerm gemaakt werd. Kiezen we voor het laten staan van de natuurlijke moerdoppen die bij het maken van de KZ, gesloten of haast gesloten zijn dan begin je met luister na een week. Bij een KZ zonder doppen is de 13e dag de luisterdag.
Bij het horen van jonge moeren open je de kast en neemt de ramen uit zoals gebruikelijk
- Laat een aantal jonge moeren inlopen als er een tuter en kwakers te horen zijn en neem de rest van de rijpe en nog niet rijpe moerdoppen weg om nazwermen te voorkomen.
- De volgende dag zal er één van de ingelopen moeren zijn overgebleven.
- Deze jonge moer zal binnen een week op bruidsvlucht gaan en waarschijnlijk na een week (soms wat later) aan de leg zijn gegaan.
- Het moment van aan de leg gaan is waar je op wacht om te besproeien met een oxaalzuur/ water oplossing om de varroamijt aan te pakken.
- Het is belangrijk dat de koningin aan de leg is maar het broed mag echter nog niet gesloten zijn om zo een maximaal effect te verkrijgen bij het doden van de mijten.
- Zodra de zomerdracht er is kan de honingbak geplaats worden en is het volk klaar voor de volgende productieronde en treedt de consolidatie fase in. Het volk zal niet meer zwermen met deze jonge moer maar zich voorbereiden op de sprong over de winter. Het aanleggen van een voedselvoorraad is daar essentieel in.
Alternatief
Indien het tijdstip voor luisteren en doppen breken moeilijk is in te schatten of wanneer er geen ruimte in de agenda is om hier veel tijd aan te besteden, is er een alternatief. Bij het maken van de kunstzwerm worden dan alle doppen uit het volk weggenomen en zal het volk ervoor moeten kiezen om redcellen te maken. De imker weet dan dat er over 13 dagen jonge moeren zijn, luistert ‘s avonds aan de kast, breekt dan alle doppen open en laat een aantal moeren inlopen. Redcellen zijn kleiner dan natuurlijke zwermcellen en worden makkelijker over het hoofd gezien door de imker. De kans om een dop te missen is niet denkbeeldig. Een nazwerm is dan het gevolg.
- Laat een aantal jonge moeren inlopen als er een tuter en kwakers te horen zijn en neem de rest van de rijpe en nog niet rijpe moerdoppen weg om nazwermen te voorkomen.
- De volgende dag zal er één van de ingelopen moeren zijn overgebleven.
- Deze jonge moer zal binnen een week op bruidsvlucht gaan en waarschijnlijk na een week (soms wat later) aan de leg zijn gegaan.
- Het moment van aan de leg gaan is waar je op wacht om te besproeien met een oxaalzuur/ water oplossing om de varroamijt aan te pakken.
- Het is belangrijk dat de koningin aan de leg is maar het broed mag echter nog niet gesloten zijn om zo een maximaal effect te verkrijgen bij het doden van de mijten.
- Zodra de zomerdracht er is kan de honingbak geplaats worden en is het volk klaar voor de volgende productieronde en treedt de consolidatie fase in. Het volk zal niet meer zwermen met deze jonge moer maar zich voorbereiden op de sprong over de winter. Het aanleggen van een voedselvoorraad is daar essentieel in.
Opmerking: Tijdens het wachten op het aan de leg gaan van de moer laten we het volk met rust. Wel moeten we ook hier het gewicht van de kast bewaken. In deze periode is er weinig dracht en is het volk niet erg actief. Een bakje suikerwater kan vaak nodig zijn om verhongeren te voorkomen en het volk een vliegende start te geven. Denk aan het gevaar van roverij.